Almanların sürekli anlattığı bir hikaye vardır. Bu hikaye bizde yönetim, sistem, siyaset kitaplarına da konu olmuştur. Hikaye şöyle;
- Dünya savaşında Almanlar Macaristan’ı işgal eder. Alman general tanklarla bir köyden geçerken tuvalet ihtiyacı hisseder, iyice sıkışır. Askerlerine söyler, askerler de hemen oradaki köylülere general hazretleri için münasip bir hela göstermeleri konusunda emrederler.
-Generalimize bir tuvalet gösterin.
Köylünün biri önde bir grup Alman asker arkada köylünün evinin arkasındaki tarlaya gelirler. Köylü,
– burası benim tarlam biz buraya yapıyoruz, saygı değer generaliniz de buraya yapabilir.
Saçma sapan bir yer, hiçbir tuvalet sistemi yok. Alman general çok sinirlenir. Bu nasıl bir organizasyon. Nasıl bir berbat yaşam tarzı…
Köylü sakince şöyle der.
– Eğer bizim organizasyonumuz iyi olsa, şimdi ben sizin tarlanıza yapıyor olurdum.
Değişim ve dönüşüm zordur. Geleceğin değişeceğini bilip, görüp, düşünüp ama hiçbir şey yapmamak gelecekteki değişimin mutlak negatif etkisini kabul demektir.
İllaki her şey değişmeli mi? Hem evet hem de hayır.
Önce evet; Her şey değişmeli.
Kendi etrafında kör bir döngüye girmiş her şey değişmeli. Kendini inkar değişmeli. Gelene, gelmekte olana, olana olmakta olana, geleceğe gözünü kapatmış, kulağını tıkamış herkes, herşey değişmeli.
Hayır hiçbir şey değişmemeli.
Mesela sokak adları değişmemeli. Mesela bir şehrin planı doğal afetler dışında planları değişmemeli. Mesela, eğitim sistemi her yıl, her hafta, her ay her gün, her müdüre göre değişmemeli. Mesela adalet kişiden kişiye, makamdan makama, güçten güce, renkten renge göre değişmemeli.
Sistem geleceği görmeli. Sistem kim yada ne? Kimler bu sistemi temsil eder? ya da nedir bu sistem denilen şey yahu? Size başkalarının kural bu, kanun bu, yönetmelik bu, bunu yapmalısın dedikleri şeydir. Sistem geleceği görmeli ve her şeyi herkesi eşit ve hak ettiği yere koymalıdır. Adi/sıradan birini baş, kaliteli ve meziyetli birisini de ayak etmemelidir. Geleceği görme kısmı da kimin baş kimin ayak olması gerektiğini planlamaktır. Doğru sistem tercihi de ayağa uygun olanı başa uygun olanı tercih etmektir.
Çimlere basmak yasak. E bastın ne olacak? Bekçisi/yetkilisi yok iken, veya tanıdık varken çimlere basmak serbest, tanıdık yoksa, bekçi/yetkilisi varsa çimlere basmak yasak olmasın. Sistem herkese eşit muamele etsin. Sistemin değişimi herkese eşit muamele etmesidir.
Var olan bütün sistem bir kurgudur. Kurgular, kurucularınca oynanır. Diğerleri sadece figürandır. Kurucuları figüranlarını besler, figüranlarda sistemin kurucularını beslerler. İster mekanik olsun, ister sosyal. Birileri yada bir şeyler hep sistem tarafından harcanır. Yok edilir. Yeni bir ürün ile ortaya çıkar. Ama sistemin devamı bu süreçte kutsanmış olur. Sistemin kurucuları kutsala itibar etmez, figüranlardan itibar etmeleri beklenir, istenir, yapmayanlar cezalandırılır. Tekrarlayayım bütün sistemler bir kurgudur. Geleceği görmek istiyorsak hazır kurgulara figüran olmayalım. Çarklar bir yerde durur. Dişlileri kırılır.
Sistem ne der : Okumadan Geçme
Ahmet Şerif İzgören, Geleceği Yönetmek, Ank. 2017 ( meraklılara not: Generalin hikayesi s. 23)
George Orwell, Hayvan Çiftliği, Çev. Çelal Üster, İst. 2000 (meraklılara not: Bütün hayvanlar eşittir, ama bazı hayvanlar daha eşittir. Hangi hayvanlar eşitse artık!)
Zygmunt Bauman, Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, Çev. Ümit Öktem, İst. 1999 (meraklılarına not: Yoksullara çalışma etiği öğretip! Tüketim toplumunu nasıl refah devleti diye satarsınız? )
