Birçoğumuz gün içinde bu vitamini çeşitli mecralardan, medyadan veya çevremizden işitiyor ya da bizzat kendimizle alakalı sorunlar neticesinde duymuş oluyoruz. Peki gerçekte D vitamini nedir? Bu vitamini diğer vitaminlerden özel kılan nedir?
Vitamin D yağda eriyen (A,D,E,K) vitaminler kategorisindedir. Bu kategorideki vitaminler insan vücudunda bazı dokularda ve özellikle karaciğerde depolanır ve aylarca bu dokular ve organlarda muhafaza edilir. Emilimleri ise gıdalardan aldığımız yağlarda çözünerek olur. Fakat D vitaminini diğer vitaminlerden ayıran en önemli özelliği hormon öncül yapısında olması yanı hormon vazifesi olmasıdır. Dolayısıyla D vitamini vücudumuz için olmazsa olmaz unsurların başında geliyor.
D vitaminin vücudumuzdaki sentezinin büyük bir bölümü güneş ışınları sayesinde olurken az bir bölümü de aldığımız gıdalar sayesinde oluyor. Özellikle yağlı balıklar uskumru ve somonda D vitamini açısından önemli bir kaynak.
D Vitamini Eksikliği
Vücudumuz için büyük önemi olan bu vitaminin eksikliği çeşitli sebeplere dayandırılır. Ten rengi daha koyu insanlarda D vitamini emilimi çok daha az olur ve dışarıdan takviye almadığı sürece eksiklikler ortaya çıkabilir. Bir diğer sebep ise yaşlanan insanlarda deri yapısı daha ince olduğundan emilim daha az olacağından eksikliğe sebep olabiliyor. Son zamanlarda ise obezite ve gebeliğin de başlı başına D vitamini eksikliğine sebep olabileceği çeşitli çalışmalarla gösterilmiş ve bu kişilerin dışarıdan takviye alması tavsiye edilmiştir.
D Vitamini Eksikliğinde neler olur?
Kemik yapılar başta olmak üzere bağışıklık sistemi gibi birçok sistemin doğru çalışması ve görev yapması için gereksinim duyduğumuz D vitaminin eksikliği büyük sorunlar teşkil etmektedir. Özellikle çocukluk çağında kemiklerin gelişimi için D vitamini büyük önem arz ediyor. Kontrol edilmezse; eksikliğinde kemiklerde yumuşama ve eğriliklerle karakterize olan raşitizm hastalığı ortaya çıkabiliyor. Bu hastalık özellikle kemik gelişimini durdurarak ileride omurga ve göğüs kafesinde deformitelere neden olarak daha büyük sorunlara sebep olabiliyor.
Erişkinlerde ise D vitamin eksikliği; eklem, kemik ağrıları, baş ağrısı, kronik yorgunluk, kaslarda güçsüzlük, saç dökülmesi, uykusuzluk, kilo vermede zorlanma, aşırı terleme hatta depresyona varan sorunlara yol açıyor. Bu tarz semptomları olan kişiler uzmanlar tarafından muayene olup kandan D vitaminine baktırabilirler.
D vitamini eksikliğinin tedavisi
Kan testi sonucu eksiklikteki tek göstergedir. Kişinin inisiyatifiyle alınan D vitamini faydadan çok zarar verebilmektedir. Test yapılıp eksiklik anlaşılan hastaların tedavisinde güneş ışınları ve çeşitli gıdalar önerilmekle beraber eczanelerden kolaylıkla temin edilebilen ağız yoluyla alınan damlalar ve haplar; hatta enjeksiyon formları da mevcuttur. Bazı çalışmalar D vitamini takviyelerinin gece alınmasının uyku problemine yol açabileceğini göstermiştir. Dolayısıyla takviye D vitaminin sabah alınması uzmanlar tarafından tavsiye edilir. Aynı zamanda bağışıklık sistemi için hayli önemli olan D vitamini kanser hastalığı, soğuk algınlığı, Covid19 gibi birçok hastalıkta da tedavi protokollerinin önemli unsurlarındandır.
